ತುಳುವೆರ್ ಬಿಸು ಪರ್ಬದಾನಿ ಬಿಸು ಕಣಿಕ್ ದೀಪುನ ವಸ್ತುಲು

ಭಾರತ ದೇಸೊಗ್ ಚಂದ್ರಮಾನ ಯುಗಾದಿ ಪೊಸ ವರ್ಸೊ ಆಂಡಲಾ ತುಳುವೆರೆಗ್ ಬಿಸುವೆ ಪೊಸ ವರ್ಸೊ. ಸೌರಮಾನ ಯುಗಾದಿಲಾ ಬಿಸುಲಾ ಒಂಜೇ ಆಪುಂಡು. ಪಗ್ಗು (ಎಪ್ರಿಲ್) ತಿಂಗೊಲ್ಡ್ ಬರ್ಪಿನ ಈ ಪರ್ಬ ಬೆನ್ನಿದಕ್ಲೆಗ್ ಒಂಜಿ ವಿಶೇಷ ಆಯಿನಂಚಿನ ಪರ್ಬ. ಪೊರ್ತು ದೇವೆರ್ ಸರ್ತ ಬರ್ಪುನ ದಿನ.

ಭಾರತೀಯ ಪದ್ಧತಿಡ್ ರಡ್ಡ್ ನಮೂನೆದ ಕಾಲಗಣನೆ ಉಂಡು. ಚಾಂದ್ರಮಾನ ಪದ್ಧತಿ ಬೊಕ್ಕ ಸೌರಮಾನ ಪದ್ಧತಿ. ಭೂಮಿಗ್ ಒಂಜಿ ಸುತ್ತು ಬರ್ಯೆರೆ ಚಂದ್ರಗ್ 29.25 ದಿನ ಬೋಡಾಪುಂಡು. ಅಂಚ ಚಂದ್ರೆ ಭೂಮಿಗ್ 12 ಸುತ್ತು ಬನ್ನಗ ಒಂಜಿ ವರ್ಸ ಆಪುಂಡು. ಈ ಸುತ್ತುನು ಲೆಕ್ಕ ಪಾಡೊಂದು ಮಲ್ಪುನ ಕಾಲಮಾನ ಪದ್ಧತಿನ್ ಚಾಂದ್ರಮಾನ ಪದ್ಧತಿ ಪನ್ಪೆರ್. ಚಂದ್ರೆ ಭೂಮಿಗ್ ಸುತ್ತು ಬರ್ಪೆಂಡ, ಭೂಮಿ ಸೂರ್ಯಗ್ ಸುತ್ತು ಬರ್ಪುಂಡು. ಸೂರ್ಯಗ್ ಒಂಜಿ ಸುತ್ತು ಬರೊಡಾಂಡ ಭೂಮಿಗ್ 365.25 ದಿನ ಬೋಡು. ಅವುಲಾ ಒಂಜಿ ವರ್ಸ. ನೆನ್ನ್ 12 ವಿಭಾಗ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಒಂಜಿ ವಿಭಾಗೊಗು ಒಂಜಿ ರಾಶಿ ಪಂಡೆರ್. ಒಂಜಿ ರಾಶಿಡ್ದ್ ಕುಡೊಂಜಿ ರಾಶಿಗ್ ಪೋಯೆರೆ ಭೂಮಿಗ್ ಒಂಜಿ ತಿಂಗೊಲು ಬೋಡು. ಈ ಪದ್ಧತಿನ್ ಸೌರಮಾನ ಪದ್ಧತಿ ಪನ್ಪೆರ್.

ಬಿಸು ಆಚರಣೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಯಿನ. ‘ಬಿಸು ಕಣಿ’ ತುಳುವೆರ್ ಬಿಸು ಪರ್ಬದಾನಿ ಮನ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಆಚರಣೆ. ತೋಟ ಡ್ ಬುಳಿಯಿನಂಚಿನ ಫಲ ಪುಷ್ಪಲೆನ್, ಕಂಡಡ್ ಬುಳೆಯಿನ ಬಾರ್ ಬೊಕ್ಕ ಬೇತೆ ಬುಳೆ ನ್ ಇಲ್ಲದ ಒಂಜಿ ಕೋಣೆಡ್ ದೀದ್ ಆಯಿಕ್ಕ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಈ ಫಲಪುಷ್ಪ ಬೊಕ್ಕ ಬಾರ್ ಧ್ಯಾನ್ಲೆಲೆನ ರಾಶಿನ್ ‘ಬಿಸು ಕಣಿ’ ಪಂಡ್ ದ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಬಿಸು ತಾನಿ ಬೊಲ್ಪು ಲಕ್ಕಿನೊಟ್ಟಿಗೆನೆ ‘ಬಿಸು ಕಣಿ’ ನ್ ತೂವುಡು ಪನ್ಪಿನ ಒಂಜಿ ಸಂಪ್ರದಾಯ ತುಳು ನಾಡ್ ಡ್ ನಡತ್ತೊಂದ್ ಬತ್ತ್ ದ್ಂಡ್. ಇತ್ತೆ ಬೆನ್ನಿ ಮನ್ಪುನವ್ ಕಮ್ಮಿ ಆಯಿನೆರ್ದಾರ ಕುಟುಂಬದ ಮುಖ್ಯ ಇಲ್ಲಡ್ ಬಿಸು ಕಣಿನ್ ದೀಪೆರ್.

ಕಾಸರಗೋಡು ಸೀಮೆ ಡ್ ಮಧೂರು ಮದನಂತೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನಡ್ಲ ‘ಬಿಸು ಕಣಿ’ತ ಆಚರಣೆ ಉಂಡು. ಕಟೀಲ್ ದ ಆಜಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮೇಳದ ದೇವೆರ್ನ ಎದುರುಲ ಬಿಸು ಕಣಿ ದೀದ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುನ ಕ್ರಮಲ ಉಂಡು. ಪೊಲ್ಯಕಾಂಡೆ 4 ಗಂಟೆಗೇ ಬಿಸು ಕಣಿತ ದರ್ಶನ ಮಲ್ಪೆರೆ ಜನಕುಲು ದೇವಸ್ಥಾನಗ್ ಬರ್ಪೆರ್. ‘
ಬಿಸು ಕಣಿತ ದರ್ಶನ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಬಿಸು ಕಣಿಕ್ಕ್ ಕೈ ಮುಗ್ಗಿದ್ ಅಡ್ಡ ಬೂರುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಇಲ್ಲದ ಹಿರಿಯೆರ್ನ ಆಶೀರ್ವಾದ ದೆತೊಂದು ಬಂಧು ಬಾಂಧವೆರ್ನ ಇಲ್ಲಗ್ ಪೋದ್ ಅಕ್ಲೆನಲ ಆಶೀರ್ವಾದ ದೆತೊನುವೆರ್.

ಬಿಸುತಾನಿ ತುಳುವೆರ್ನ ಮಾತಾ ಇಲ್ಲಡ್ ಲಾ ಮನ್ಪುನ ಅಡ್ಯ ‘ಮೂಡೆ’. ಪೆಲತ್ತ ಇರೆನ್ ಕುತ್ತ್ ದ್ ಅತ್ತಂಡ ಬಾರೆದ ಇರೆನ್ ಕಟ್ಟ್ ದ್ ಮನ್ಪಿನ ಮೂಡೆಡ್ ಅಡ್ಯನ್ ಬೈಪಾವೆರ್. ಮೂಡೆ ಬಿಸುತ್ತಾನಿ ತಿನ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಪದ್ಧತಿ ಲೆಕ್ಕ ನಡತ್ತೊಂದ್ ಬತ್ತ್ ದ್ಂಡ್. ಪೇಂಟೆಡ್ ಈ ಪದ್ಧತಿ ಕಮ್ಮಿಯಾವುಂದಿತ್ತ್ಂಡಲ ಊರುಡ್ ಉಂದು ನಡತ್ತೊಂದ್ ಬೈದ್ಂಡ್.

ಮೂಡೆದಂಚೆನೆ ಉರ್ದುದ ದೋಸೆ ಲ ಬಿಸುತ್ತಾನಿ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಅಡಿಗೆದ ವಿಷಯಗ್ ಬತ್ತ್ಂಡ ಬಿಸುತ್ತಾನಿ ತೌತೆ ಪುಳಿ ಕಜಿಪು, ಕಡ್ಲೆ ಗಸಿ, ಮಣೊಲಿ ಆಜಾಯ್ನ, ಕಡ್ಲೆ ಬೇಳೆ, ಪದೆಂಜಿ ಪಾಯ್ಸ ಕಮ್ಮಿಡ್ ಇಪ್ಪುಂಡ್.

ಬಿಸು ಬೊಕ್ಕ ಬೆನ್ನಿ

ಬೆನ್ನಿ, ಬೇಸಾಯ ಮನ್ಪುನಕ್ಲೆಗ್ ಬಿಸು ಒಂಜಿ ವಿಶೇಷ ದಿನ. ತುಳುವೆರೆ ಪೊಸ ವರ್ಷ ಬಿಸುತಾನಿ ಸುರು ಆಪುನೆರ್ದಾರ ಆನಿ ಬೆನ್ನಿ ಮನ್ಪುನಕ್ಲ್ ಬೆನ್ನಿ ಸುರು ಮನ್ಪೊಡು. ಈ ದಿನನೇ ಬೆನ್ನಿದಕ್ಲ್ ಎರುಲೆನ್ ಕಂಡಗ್ ಲೆತೊಂದ್ ಪೋದ್ ಅಡತ್ತ್ ದ್ ಕೈ ಬಿತ್ತ್ ಪಾಡುವೆರ್. ಬಿಸುತಾನಿ ಬಡ ಬಗ್ಗೆರೆಗ್ ದಾನ ಧರ್ಮ ಮನ್ಪುವೆರ್.

ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಬಿಸು ಪರ್ಬ ನಮ್ಮ ಕರಾವಳಿಡ್ ಅತ್ತಂದೆ ನೆರೆಕರೆತ್ತ ಕೇರಳಡ್ ಬೊಕ್ಕ ತಮಿಳ್ನಾಡ್ ಡ್ಲ ಆಚರಿಸಾವೆರ್. ಕೇರಳಡ್ ಈ ಪರ್ಬನ್ ‘ವಿಷು’ ಪಂಡ್ ದ್ ಆಚರಿಸಾವೆರ್.

ಬುಕೊಂಜಿ ವಿಶೇಷ ದಾದ ಪಂಡ ಎಚ್ಚದ ಸರ್ತಿ ಬಿಸು ಎಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗೊಲ್ದ 14 ತಾರೀಕ್ ಗ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಈ ಬಿಸು ಪರ್ಬದಾನಿ ನಮ ಮಾತೆರ್ಲ ನಮ ಜೀವನಡ್ ಪೊಸ ಅಧ್ಯಾಯ ಸುರು ಮಲ್ಪುಗ.
ನಮ್ಮ ತುಳುನಾಡ್‌ಡ್ ಸೌರಮಾನ ದಿನತಾನಿ 14/4/2022 ಬಿಸು ಪರ್ಬ ಮಲ್ಪುವೆರ್‌. ನಮ್ಮ ತುಳುವಪ್ಪೆನ ಜೋಕುಲ್ಲು ಮಾತೆರೆಲ್ಲಾ ಒಂಜೆ. ನಮ್ಮಡ ಭೇಧಭಾವ ಇಜ್ಜಿ ಭಲೇ ತುಳುವೆರೇ ನಮ್ಮ ತುಳುನಾಡ್ದ ಪಿರಾಕ್ದ ಕಟ್ಟ್ ನ್ ಕೂಡೊ ಒರಿಪಾದ್ “ತುಳುನಾಡೊಚ್ಚಯೊ” ಪಂದ್ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುಗ.

ಬರವು: ಶ್ರುತಿ ದಾಸ್